.
- Jazda na łyżwach - jak to się robi?
- Jazda na łyżwach - jakie są zalety a jakie wady?
- Dlaczego łyżwy jeżdżą po lodzie?
- Dlaczego płozy robi się ze stali, a nie z tworzywa sztucznego?
- Po co ostrzymy łyżwy?
- Co to jest rowek?
- Czy nowe łyżwy są ostrzone?
- Jak dokładnie wygląda proces ostrzenia ?
- Po czym poznam, że muszę naostrzyć łyżwy?
- Jak należy dbać o łyżwy?
- Ile kosztuje ostrzenie łyżew?
- Jak często powinno się ostrzyć łyżwy?
- Jakie są najczęstsze wady przy/po ostrzeniu?
- Czemu na ostrzonych łyżwach jeżdżę gorzej?
- Co to jest krzywizna płozy?
- Czy będę lepiej jeździć jeśli kupię droższą płozę figurową?
- Jakie rozróżniamy typy płóz?
- Jak należy przechowywać łyżwy?
- Czy syntetyczny lód zniszczy moje płozy ?
- Do czego służą ząbki z przodu płozy ?
- Dlaczego odcinek płozy tuż za ząbkami nie ma rowka?
- Co to są szablony i jak są one wykorzystywane?
- Moje łyżwy wyglądają na ostre, ale nie czuje się w nich bezpieczne?
1. Jazda na łyżwach - jak to się robi?
- Pamiętaj o rozgrzewce - Odpowiednio przeprowadzona rozgrzewka minimalizuje bowiem ryzyko odniesienia kontuzji
- Ostrożnie wejdź na lodowisko trzymając się bandy i postaraj się złapać równowagę
- Ugnij lekko kolana, pochyl ciało do przodu (to pozwoli ci utrzymać równowagę)
- Rusz z miejsca odpychając się wewnętrzną stroną stopy
- Dostaw równolegle drugą nogę
- Odepchnij się drugą nogą
- Następnie spróbuj rytmicznie kilkakrotnie odpychać się raz jedną nogą, raz drugą
- Zwracaj uwagę na odpowiednią pracę nóg i przenoszenie ciężaru ciała.
- serce szybciej bije, więc ma korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy
- pracujesz nad równowagą, stąd większa praca mięśni głębokich, utrzymujących równowagę
- poprawiasz koordynację ruchów
- wzmacniasz mięśnie, szczególnie mięśnie podudzia, uda, pośladków, brzucha
- spalasz kalorie od jazdy, jak i za sprawą utrzymania ciepłoty ciała
- zwiększasz się poziom endorfin –jesteś pozytywnie nastawiony do życia
Wady:
- jest to sport kontuzjogenny- nie jest zalecany dla osób mających problemy z układem kostnym (zwłaszcza kolanami), osteoporozą
- Gęstość wody jest większa niż gęstość lodu, więc gdy lód o temperaturze 0°C ściśniemy, musi się on stopić.
- Wraz ze wzrostem ciśnienia zewnętrznego temperatura topnienia lodu (a zarazem temperatura krzepnięcia wody) maleje, i to tym bardziej, im większe jest ciśnienie. Kiedy stoimy na ostrych łyżwach na lodzie, ciężar naszego ciała rozkłada się ma niewielką powierzchnię kontaktu ostrzy łyżew z lodem, skutkiem czego wywieramy nimi nacisk na lód ze stosunkowo dużą siłą. Lód pod płozami topi się. Między ostrzem a lodem powstaje cieniutka warstwa wody, która działa niczym smar- znacznie zmniejsza tarcie łyżew o lód i dlatego tak łatwo możemy na nich ścigać się i kręcić różne piruety.
- Dzieje się to wszystko na skutek nietypowego układu wiązań cząsteczek wody. W przypadku zamarzania wody następuje zamiana wiązań bardziej gęstych na luźniejsze, dzięki czemu ta sama masa wody musi zwiększyć swoją objętość. Gdyby woda nie miała tej niepowtarzalnej cechy, wówczas każdej zimy opadałoby na dno jezior coraz więcej lodu, gdzie następnego lata promienie słoneczne nie zdołałyby go roztopić. W krótkim czasie woda w większości rzek i jezior, a nawet mórz zamieniłaby się w lód.
- Aby lód się stopił, musi otrzymać także pewną ilość energii cieplnej. Metal jest dobrym przewodnikiem.
- Tak więc stal, z której zrobiona jest łyżwa, jako dobry przewodniki ciepła dodatkowo sprzyja powstawaniu warstewki wody pod łyżwą. I dlatego łatwiej jest ślizgać się na łyżwach metalowych niż na plastykowych.
-
- Jeśli wykonano by plastykowe łyżwy to okazałoby się, że ślizganie się na nich jest dużo trudniejsze niż na łyżwach stalowych i wymaga od łyżwiarza większego wysiłku.
- Ostrzenie łyżew pozwala na wytworzenie rowka. Płoza to kawałek stali, a ostrzenie usuwa środkową jej część tak, że w rezultacie tworzą się dwie krawędzie. Ostrzałka wykorzystuje obrotową tarczę szlifierską usuwając niewielką ilość metalu z płozy.
- Krawędzie, które tworzą się podczas ostrzenia, pozwalają nam skręcić i zatrzymać się. Ostrzejsze krawędzie powodują, że łyżwa ma większą przyczepność na lodzie, ale trzeba przyłożyć więcej siły podczas jazdy. Pomagają przy agresywnych skrętach i szybkich zmianach kierunku jazdy.
- Mniej ostre płozy będą lepiej nadawały się do jazdy szybkiej, jednak wymagają od łyżwiarza lepszej równowagi i jazdy technicznej.
- Wiele osób jeżdżących na łyżwach rekreacyjnie często bagatelizuje ich ostrość. Tymczasem ostrość płozy bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo jazdy oraz samego użytkownika, zapobiega ślizgom bocznym oraz poprawia komfort jazdy. Łyżwy powinno się ostrzyć w miarę potrzeby, ale nie rzadziej niż raz lub dwa razu w sezonie. Jeżeli czujemy, że tracimy przyczepność - to już należy naostrzyć.
- Nieco inaczej podchodzimy do ostrzenia łyżew hokejowych i figurowych. Ostrzenie łyżew hokejowych polega na wytworzeniu żądanej głębokości rowka na całej długości płozy oraz na zachowaniu lub stworzeniu właściwego profilu płozy ( patrz - Profilowania)
Ostrzenie łyżew figurowych także polega na wytworzeniu żądanej głębokości rowka o równych krawędziach, na szczególnej dbałości o stan ząbków oraz zakończeniu płozy, która nie powinna być zaokrąglona przy ostrzeniu. W profesjonalnych płozach figurowych szczególną uwagę wymaga odcinek płozy zaraz za ząbkami ( patrz- ząbki)
- Płoza wykonana jest z kawałka stali pewnej grubości. Ostrzałka wykorzystuje obrotową tarczę szlifierską usuwając niewielką ilość metalu z płozy tak, żeby powstał odpowiedni rowek.
- Płoza ma dwie krawędzie, wewnętrzną i zewnętrzną, a między nimi jest właśnie rowek. Rowek może być "głęboki" lub "płytki" - różnicę możesz poczuć dotykając palcem po ostrzu.
- Rowek odpowiada promieniowi okręgu, który jest wcięty w płozę przez ukształtowana tarczę. Pozwala on aby płozy miały lepszą przyczepność względem tafli lodowiska. Mniejszy promień okręgu (głębiej wydrążony rowek), tym ostrzejsze płozy.
- Ostrzejsza płoza pozwala lepiej skręcać i „przytrzymywać” się krawędzi, ale manewry te są wykonywane wolniej, ponieważ ostrze wchodzi głębiej w lód . To sprawia, że trudniej jest się zatrzymać. Lżejszy łyżwiarz powinien mieć głębszy rowek (mniejszy promień). Natomiast cięższy powinien mieć płytszy (większy promień), ponieważ jego waga będzie powodować głębsze zapadanie się płozy w lód. Dobry łyżwiarz, choć może on być cięższy, może mieć głębszy rowek, bo jego umiejętności i siła nóg pozwala mu lepiej kontrolować jazdę. Bramkarze powinni mieć płytszy rowek, aby umożliwić im pełną boczną mobilność. Panczeniści ostrzą swoje płozy, aż są całkiem płaskie i gładkie.
- Metodą prób i błędów, możesz eksperymentować z głębokością rowka tak, aby znaleźć najlepiej dopasowany do Twojego gustu.
- Zazwyczaj łyżwy w sklepach sprzedaje się nienaostrzone. Zgodnie z prawem Unii Europejskiej ze względów bezpieczeństwa w sklepach stacjonarnych nowe łyżwy nie mogą być sprzedawane naostrzone i wymagają ostrzenia. Pierwsze ostrzenie polega na starciu warstwy niklu lub chromu z płozy (zależy z czego jest wykonana) oraz wytworzeniu równych krawędzi.
- Łyżwy ostrzymy na maszynie, która nazywa się ostrzałka.
- Łyżwa jest ostrzona za pomocą obracającej się tarczy szlifierskiej. Przed ostrzeniem trzeba jednak nadać jej odpowiedni kształt - nadajemy go przy użyciu specjalnego diamentowego narzędzia. Kształt ten będzie odpowiadał za głębokość rowka płozy.
- Płoza zaciśnięta w uchwycie, jest ustawiona osiowo do tarczy. Osoba, która ostrzy łyżwę przesuwa płozę wzdłuż obracającej się tarczy szlifierskiej, aby odświeżyć lub nadać nową głębokość rowka. Musi robić to ze stałą siłą i szybkością, aby krawędzie były równe względem siebie.
- Nowoczesne maszyny wykonują te czynności automatycznie, przesuwając tarczą wzdłuż płozy lub płozą wzdłuż tarczy ze stałą siła i szybkością.
- Celem ostrzenia jest usunięcie tyle metalu z dołu płozy, aby głębokość rowka odpowiadała nam, a krawędzie były równe.
- Jeśli właśnie kupiłeś nowe łyżwy, naostrz je.
- Jeśli czujesz się mniej stabilnie podczas jazdy na łyżwach, naostrz je.
- Jeśli podczas jazdy występują nieoczekiwane ruchy łyżwy na bok, naostrz je.
- Jeśli płozy są pokryte rdzą lub matowe i nie odbijają światła, naostrz je.
Nie przesadzaj z ostrzeniem, czasami zbyt ostre łyżwy i zbyt głęboki rowek zmniejsza przyjemność jazdy na łyżwach.
- Zawsze dokładnie osusz płozy po jeździe na łyżwach.
- Płozy ostrz regularnie, najlepiej niech to robi profesjonalista.
- Podczas chodzenia po twardych nawierzchniach, podłodze i / lub betonie zakładaj ochraniacze na płozy.
- Nie należy pozostawiać, ani nie przechowywać łyżew w ochraniaczach z tworzywa sztucznego lub gumowego.
- Po wysuszeniu pozostaw łyżwy w ochraniaczach z tkaniny, w ciemnym, ale ciepłym i przewiewnym pomieszczeniu..
- Po każdej jeździe na łyżwach, wywietrz także wnętrze buta.
- Od czasu do czasu przesmaruj łyżwy specjalnym woskiem – dodatkowo zabezpieczysz płozę przed rdzewieniem.
- W celu pozbycia się przykrych zapachów z butów łyżwiarskich używaj specjalnych środków dezynfekujących lub też leć to serwisowi.
- Zazwyczaj od kilku do kilkunastu złotych. Cena może się różnić, jeśli łyżwy mają być specjalnie naostrzone lub profilowane.
- Zależy od preferencji łyżwiarza i stylu jazdy. Przy jeździe rekreacyjnej zalecane jest ostrzenie, co 10 - 15 godzin spędzonych na lodowisku. Jeżeli czujemy, że tracimy przyczepność - to już należy naostrzyć.
- Ostrzenie łyżew jest w większości przypadków wykonywane ręcznie, dlatego należy uznać je za rzemiosło. Dużo zależy od osoby, która ma tę czynność wykonać.
- Najczęściej występują wadą są nierówne krawędzie. Jeśli środek tarczy nie jest ustawiony w osi względem środka płozy, jedna krawędź będzie wyższa (i ostrzejsza) niż druga. Efekt- jedna krawędź mocniej wbija się w lód podczas gdy druga wydaje się słabsza. Zaobserwujesz to podczas jazdy na wprost trzymają nogi równolegle - jedna krawędź będzie powodowała skręt łyżwy w lewo lub prawo. Aby osiągnąć pożądany efekt, osoba ostrząca musi dokładnie ustawić maszynę oraz przesuwąć łyżwę wzdłuż obracającej się tarcz ze stałą siłą i szybkością.
- Po pewnym czasie i wielokrotnym ostrzeniu nieuniknione jest, że błędy mogą ukazać w innej postaci - nierównej krzywizny płozy. Zależy to od umiejętności ostrzenia konkretnego fachowca oraz rodzaju łyżew. Najbardziej jest on widoczny w łyżwach figurowych. Mają one w 70% prostą płozę, jedynie w odcinku przed samymi ząbkami jest ona lekko zakrzywiona. Złe ostrzenie może spowodować zmianę tej krzywizny (z przodu lub z tyłu) oraz spiłowanie ząbków.
- Czasami szczególnie ciężka ręka może zmienić tę krzywiznę podczas jednego ostrzenia.
- Możesz skończyć też z płozą, który jest spalona, ma płaskie miejsca, lub utraciła całkowicie prawidłową krzywiznę. Dlatego bardzo ważne jest, abyśmy nie oddawali naszych łyżew osobom bez doświadczenia i/lub bez odpowiedniego sprzętu.
- Na świeżo naostrzonych łyżwach jeździ się zupełnie inaczej, więc zalecamy ostrożne wejście na lód. Świeżo naostrzone łyżwy mają inną przyczepność (nie ślizgają się na boki), więc wszelakie manewry typu hamowanie, obroty będą utrudnione, dopóki łyżwy się trochę nie stępią.
- Prawidłowo naostrzone płozy powinny dać nam poczucie bezpieczeństwa. Czas potrzebny na dostosowanie się do takich łyżew jest krótki.
- (Wyjątkiem są przypadki : wymiana płóz, korygowanie poprzednich błędów ostrzenia, radykalna zmiana głębokości rowka lub ostrzenia wyjątkowo tępych płóz).
- Patrząc na płozę z boku można dostrzec że ma kształt łuku. To jest właśnie krzywizna płozy. Opisuje jak bardzo płoza jest wybrzuszona od przedniej do tylnej części. Ma to wpływ na zwrotność oraz szybkość, a tym samym ile siły potrzeba do wykonania elementów. Różni producenci stosują różne krzywizny.
- Zasadniczo im droższa płoza tym technologia użyta do jej produkcji jest bardziej zaawansowana, jednak należy tutaj wspomnieć, że nie ma sensu kupować płozy nieadekwatnej do poziomu umiejętności. Płozy same w sobie mogą pomóc jednak nie wykonają żadnego elementu jeśli ich właściciel nie będzie posiadał umiejętności, a te można jedynie wypracować systematycznym treningiem, pod okiem wykwalifikowanego instruktora.
- Taper
- Dovetail
- Slimline
- Parallel
Na rysunku poniżej zobaczyć można jak wygląda dany typ płozy w przekroju.
- Najbardziej spopularyzowane są płozy typu Parallel, które mają taką samą szerokość na całej swojej długości.
- Płozy typu Taper są szersze z przodu i stopniowo zwężają się ku końcowi, posiadają również wgłębienia po bokach, które zwiększają kąt nachylenia krawędzi względem lodu, dzieki czemu uzyskujemy większą zwrotność oraz możliwość wykonywania ostrzejszych łuków.
- Dodatkową korzyścią z przetłoczenia płozy jest obniżenie jej wagi.
- Płozy typu Dovetail charakteryzują się podobnymi właściwościami jak płoza typu Taper, z tym wyjątkiem ,że zamiast przetłoczenia powierzchni bocznych zastosowano obustronne frezowanie odcinka jezdnego na całej długości płozy.
- Płoza typu Slimline charakteryzuje się węższą niż w pozostałych typach płóz częścią jezdną, co umożliwia łatwiejsze i szybsze zmiany krawędzi. Ten typ płozy jest głównie wykorzystywany w tańcach na lodzie.
- Nie zostawiaj łyżwy w samochodzie lub nieogrzewanym pomieszczeniu. Trzymaj je w domu. Woda i wilgoć będą prowadzić do uszkodzenia butów i płóz, pojawi się na nich rdza. Jeśli masz plastikowe osłony, należy je wyjąć i oczyścić.
- Odpowiedź brzmi: nie, jednak czas między jednym ostrzeniem a kolejnym będzie krótszy. Nie wolno jeździć na suchej powierzchni syntetycznego lodowiska! Wszystkie syntetyczne lodowiska wymagają dodawania specjalnej cieczy lub wody, aby symulować efekt lodu. Jeśli będziesz jeździć na suchym syntetycznym lodowisku płozy rozgrzewają się i szybciej będą się tępić.
- mogą być proste lub skośne (wycięte krzyżowo); Ząbki proste są z reguły większe niż te wycięte skośnie;
- różnią się wielkością ;
- różnią się kątem pod jakim pierwszy ząbek jest skierowany do lodu;
- Większe ząbki pozwalają na bardziej precyzyjne i stabilne umieszczenie ich w lodzie, co może pomóc w nauce skoków. Jednocześnie jednak wymagają większej precyzji podczas wykonywania elementów nieskokowych, gdyż łatwiej nimi zahaczyć o lód. Płozy, w których pierwszy ząbek jest skierowany względem lodu pod ostrzejszym kątem również pozwalają na precyzyjniejsze umieszczenie ich w lodzie, jednak posiadają te same wady.
- Ząbki wycięte krzyżowo są zwykle mniejsze co ułatwia wykonywanie elementów innych niż skoki, jednak wymagają większej precyzji w momencie wbijania ich w lód. Płozy, w których pierwszy ząbek jest skierowany pod większym kątem posiadają te same zalety i wady jak płoza z mniejszymi ząbkami.
- Podczas obrotów, najbardziej wysunięty punkt jest nazywany "Forward Balance Point – przedni punkt równowagi". Jest to punkt zetknięcia ząbków z powierzchnią lodu.
- Ten odcinek oraz przedni punkt równowagi jest to powierzchnia, która nigdy nie styka z lodem. Większość nowych płóz nie jest naostrzona w tym odcinku, a zatem nie ma rowka. Duża tarcza podczas ostrzenia może naostrzyć go, ale uderzając jednocześnie w ząbki. Ostrzałka z małych tarczami zazwyczaj rozpoczyna ścieranie blisko pierwszego ząbka, jednak trzeba dużej precyzji by nie spowodować tzw. miejsc płaskich na przednim punkcie równowagi. W łyżwach profesjonalnych co pewien czas należy przeprowadzić profilowanie odcinka płozy między ząbkami a przed punktem równowagi.
- Szablony są to wzorce lub obrysy płozy. Kształtują odpowiednio płozę podczas ostrzenia. Szablony są najczęściej wykorzystywane do profilowania lub przywracania powierzchni płaskiej.
- To niepewne uczucie może mieć kilka przyczyn. Może potrzebujesz głębszego rowka lub płozy zostały płycej naostrzone podczas ostatniego ostrzenia. Porozmawiaj ze swoim trenerem lub fachowcem. Być może, że jesteś gotowy na głębszy rowek.
Mity:
Test paznokcia:
Widzimy to bardzo często - osoba zaraz po ostrzeniu przeprowadza tzw. test paznokcia.
Bierze ostrze do góry i prowadzić paznokieć kciuka pionowo wzdłuż ostrza tak, aby zetrzeć cienką jego warstwę. Taki test ma zadanie sprawdzić czy obie krawędzi płozy są równe. Ten test w rzeczywiści informuje, że krawędź istnieje. Nie daje wyczuć tego czy krawędzie są równe i dobrze wykończone.
Jedynym sposobem, aby ocenić ostrość (innym niż jazda na łyżwach) jest skorzystanie z drugiej strony kciuka, aby je sprawdzić. To wymaga praktyki. Prawidłowy test wykonamy przeciągając opuszkiem palca po płozie. Nie skaleczysz się. Skóra pozwala nam lepiej poczuć krawędzie oraz jakość wykończenia płozy.
Test monety:
Wytrawni łyżwiarze stosują czasami test monety, który ma za zadanie sprawdzić równość krawędzi łyżwy.
Na naostrzonej krawędzi łyżwy kładziemy monetę (np. 5 gr). Unosząc równomiernie przód łyżwy do góry sprawdzamy tor przesuwania się monety. Jeżeli moneta podczas przesuwania nie spradnie na bok oznacza to, że krawędzie płozy są równe.
